Cmentarz wojenny z I Wojny Światowej
Cmentarz położony jest wśród drzew, ok. 80 m. od linii kolejowej. Większość mogił jest nieoznaczona. Element centralny stanowi betonowy cokół z płytą pamiątkową, na której znajduje się napis:
„CNOCIE ŻOŁNIERSKIEJ - POTOMNI. TU SPOCZYWAJĄ ŻOŁNIERZE POLSCY POLEGLI ZA OJCZYZNĘ W LATACH 1914 – 1918”.
Całość ogrodzona jest drewnianym płotem.
Na cmentarzu spoczywa 855 poległych, w tym 733 Austriaków, jeden polski legionista, 81 Rosjan, Austriacy z 1, 13, 54, 93, 8, 49, IR, 12, 13 pułku Landsturmu,31 pułku Honvedów, 2 batalionu Saperów, 31 FJB, 3FKR, 4FHR, Rosjanie ze składu XVIII Korpusu.
Na podstawie materiałów z Krakowskiego archiwum udało się ustalić, że cmentarz nosi nazwę Ogonów.
Lokalizacja cmentarza
Pokaż Dojazd do cmentarza na większej mapie
Historia wsi
Osada, a ściśle młyny wodne na terenie dzisiejszej wsi Kaliś istniały już na przełomie XIV i XV wieku. W źródłach historycznych zachowała się datowana na 1410 rok wzmianka, iż Jan wójt z Wolbromia zastawia za 70 grzywien zięciowi Wawrzyńcowi sołectwo w Lgocie Wolbromskiej z młynem zwanym Adamowskim i sadzawką. W 1416 roku wspominany wcześniej Jan ponownie zastawił za 60 grzywien swojemu zięciowi Wawrzyńcowi sołectwo w Lgocie i młyn dolny zwanym Adamowskim Młynem wraz z sadzawką. Jak uważają historycy, wspominany w tym źródle „molendinum Adamowski, Adamowsky Mlyn”, bo tak jest opisany w dokumentach leżał na terenie obecnej wsi Kaliś.
Nazwa Kaliś (Kalisz), ale w odniesieniu do młyna, a nie do całej wsi pojawia się u schyłku XVIII wieku. Jak wynika ze źródeł historycznych, do Lgoty Wolbromskiej należał młyn Ogonów lub Ogonowski, a według innych materiałów także młyn Gardeliński. Bliżej Lgoty leżały młyny Gardela i Kalisz (Kaliś).
Można przypuszczać, że nazwy młynów wzięły się od nazwisk młynarzy.
Na mapach topograficznych z początków XIX wieku, w tym na mapie sporządzonej przez Karola Perthéesa (1740 – 1815) na terenie dzisiejszej wsi Kaliś zaznaczone są młyny na rzece Pokrzywiance, ale bez podania nazw. W wydawanym w latach 1880 – 1902 Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego, obecna wieś Kaliś, występuje pod hasłem Kalisz. Jest tam krótka wzmianka mówiąca, że „Kalisz, to młyn w powiecie olkuskim, gmina i parafia Wolbrom.”
Jacek Sypień
Kaliś i okolica na starych mapach
Mappa szczegulna Wojewodztwa Krakowskiego i Xięstwa Siewierskiego z 1787
Kaliś w prasie
Przegląd Olkuski nr 51, 22 grudzień 2017r .
Wieści Wolbromskie nr 24, 22.12.2017 r.
Wieści Wolbromskie nr 18, 29.09.2017 r.
Wieści Wolbromskie nr 24, 23.12.2016 r.
Wieści Wolbromskie nr 23, 08.12.2016 r.
Wieści Wolbromskie nr 24, 17.12.2015 r.